[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2)

Bài 21 :PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM, TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX ( phần 2 )

Mặc dù thất bại, phong trào Cần Vương và khởi nghĩa nông dân Yên Thế vẫn có vị trí hết sức to lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, vì nền độc lập, tự do của đất nước, để lại nhiều tấm gương và bài học kinh nghiệm quý báu.
3. Hương Khê (1885 -1895
[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) _luoc_do_khoi_nghia_huong_khe__500_01

[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) _luoc_do_khoi_nghia_huong_khe__500_01

.

Lược đồ khởi nghĩa Hương Khê
-Lãnh đạo là Phan Đình Phùng và Cao Thắng.
-Căn cứ chính: Hương Khê (Hà Tĩnh)
-Địa bàn hoạt động rộng khắp 4 tỉnh Bắc -Trung Kì (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình).
*Diễn biến:
a. Giai đoạn từ 1885 - 1888 : chuẩn bị lực lượng, xây dựng cơ sở chiến đấu.
-Cao Thắng nghiên cứu chế tạo súng trường theo mẫu của Pháp.
-Nghĩa quân phiên chế thành 15 quân thứ (đơn vị), đại bản doanh đặt tại núi Vụ Quang. [Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Luoc_do__dia_ban_hoat_dong_cua_nghia_quan_huong_khe__500

[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Luoc_do__dia_ban_hoat_dong_cua_nghia_quan_huong_khe__500

Lược đồ địa bàn hoạt động của nghĩa quân Hương Khê

b. Giai đoạn từ 1888 - 1895 : giai đoạn chiến đấu .
-Từ năm 1889 liên tục tập kích, đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch
-Nổi tiếng là trận tấn công đồn Trường Lưu, tập kích thị xã Hà Tĩnh, tấn công tỉnh lị Nghệ An, phá thế bị bao vây... Trong trận đồn Nu (Thanh Chương) Cao Thắng hy sinh.
-Ngày17/10/1894, nghĩa quân thắng lớn trong trận phục kích địch ở núi Vụ Quang
Kết quả – Ý nghĩa
- Tay sai của Pháp do Nguyễn Thân chỉ huy vây hãm núi Vụ Quang. Nghĩa quân bị triệt đường tiếp tế, Phan Đình Phùng bị thuương nặng, hi sinh ngày 28/12/1895. Khởi nghĩa kết thúc.
- Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương
*Nhận xét :
- Quy mô lớn, địa bàn hoạt động rộng khắp 4 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình; xây dựng nhiều căn cứ, trung tâm là núi Vụ Quang.
- Tổ chức chặt chẽ: nghĩa quân đưcợ phiên chế thành 15 quân thứ, chia làm nhiều nơi đóng quân, thường xuyên liên lạc đảm bảo sự chỉ huy thống nhất. Ngoài vũ khí tự tạo, Cao Thắng và các nghĩa quân còn chế tạo được súng trường theo kiểu của Pháp để trang bị cho nghĩa quân.
- Thời gian chiến đấu lâu dài (12 năm, từ 1895 - 1896)
- Phương thức hoạt động: tiến hành chiến tranh du kích nhưng hình thức phong phú, linh hoạt, có khi chủ động tấn công vào sào huyệt kẻ thù hoặc đánh rộng xuống đồng bằng, gây cho giặc nhiều tổn thất. Thực dân Pháp phải rất vất vả mới đàn áp được

4. Yên Thế(1884 -1913) [Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Luoc_do_phong_trao_nong_dan_yen_the__500

[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Luoc_do_phong_trao_nong_dan_yen_the__500

Lược đồ khởi nghĩa Yên Thế
-Hoàng Hoa Thám
-Yên Thế (Bắc Giang)
*Diễn biến:
a. Giai đoạn 1884 - 1892 :
Tại Yên Thế hoạt động riêng lẻ dưới sự chỉ huy của Đề Nắm, đẩy lui nhiều trận càn quét của Pháp, mở rộng hoạt động sang Phủ Lạng Thương. Tháng 04/1892 Đề Nắm bị sát hại.
b. Giai đoạn 1893 - 1897 :
- Đề Thám lãnh đạo, hai lần giảng hòa với Pháp, được cai quản bốn tổng Yên Lễ, Mục Sơn, Nhã Nam, Hữu Thượng.
-Bề ngoài Đề Thám tỏ ra phục tùng, bên trong ngấm ngầm chuẩn bị lực lượng chống Pháp.
c. Giai đoạn 1898 - 1908 :
- Trong 10 năm hòa hoãn, nghĩa quân vừa sản xuất, vừa tích cực luyện tập quân sự. Căn cứ Yên Thế trở thành nơi tụ hội của những nghĩa sĩ yêu nước.
d. Giai đoạn 1909 - 1913
- Năm 1909, Pháp tấn công, nghĩa quân phải di chuyển liên tục, lực lượng bị hao mòn.
-Năm 1913, Đề Thám bị ám sát, khởi nghĩa thất bại.
*Kết quả – Ý nghĩa
-Là phong trào đấu tranh tự vệ chống Pháp của nông dân Việt Nam, có quy mô lớn nhất trong nhuững năm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.
-Thể hiện ý chí, sức mạnh bền bỉ, dẻo dai của nông dân.
-Mặc dù thất bại, phong trào Cần Vương và khởi nghĩa nông dân Yên Thế vẫn có vị trí hết sức to lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, vì nền độc lập, tự do của đất nước, để lại nhiều tấm gương và bài học kinh nghiệm quý báu.
*. Nguyên nhân thất bại của khởi nghĩa Yên Thế :
- Sau khi phong trào Cần vương tan rã, Pháp có điều kiện tập trung lực lượng đàn áp khởi nghĩa Yên Thế.
- So sánh lực lượng chênh lệch: quân Pháp đông và mạnh, vũ khí tối tân, chiến thuật tiên tiến.
- Mang nặng hệ tư tưởng phong kiến, thiếu vai trò lãnh đạo của giai cấp tiên tiến.
- Pháp dùng thủ đạon đê hèn, mua chuộc tay sai sát hại Đề Thám.

[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Nghia_quan_yen_the_500

[Lịch Sử 11] Bài 21:Phong trào chống Pháp (2) Nghia_quan_yen_the_500

tiếp bên dưới...

Tham Khảo :

*Tên khởi nghĩa*	*Lãnh đạo*	*Địa bàn*	*Diễn biến*	*Kết quả – Ý nghĩa*
Bãi Sậy (1885 -1892)	*Nguyễn Thiện Thuật* *Đốc Tít*	Căn cứ chính là Bãi Sậy (Hưng Yên) -Lan rộng: Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Thái Bình… -Ngoài ra còn căn cứ Hai Sông.	- Từ năm 1885 đến 1887, xây dựng căn cứ Bãi Sậy, tỏa ra hoạt động ở đồng bằng, khống chế các tuyến giao thông đường bộ, đường sông Thái Bình, sông Hồng, sông Đuống. -Nghĩa quân tổ chức thành những phân đội nhỏ từ 10 – 15 người, trà trộn vào dân để hoạt động . -Từ năm 1888, bước vào chiến đấu quyết liệt. Pháp xây dựng hệ thống đồn bốt dày đặc, “dùng người Việt trị người Việt” để cô lập nghĩa quân. Quân ta di chuyển linh hoạt, đánh thắng một số trận lớn, đặc biệt là trận Liêu Trung, tiêu diệt được chỉ huy của Pháp.	- Sau nhiều ngày chiến đấu, lực lượng nghĩa quân giảm sút nhiều, Nguyễn Thiện Thuật đến căn cứ Hai Sông, sau sang Trung Quốc, rồi mất tại đó năm 1926 - Giữa năm 1889, căn cứ Hai Sông bị Pháp bao vây, Đốc Tít phải ra hàng giặc và bị đày sang An-giê-ri. - Năm 1892, những lực lượng cuối cùng về với nghĩa quân Yên Thế. - Để lại những kinh nghiệm tác chiến ở đồng bằng.
Ba Đình (1886 -1887)	*Phạm Bành, Đinh Công Tráng*	Dựa vào địa hình ba làng Thượng Thọ, Mậu Thịnh, Mỹ Khê (Nga Sơn, Thanh Hóa)	- Xây dựng căn cứ độc đáo: chiến luỹ bằng những sọt tre nhồi rơm trộn bùn, dày 8 -10 mét, trên mặt có các lỗ châu mai, rào kín bằng luỹ tre, cuối cùng là vòng cọc tre vót nhọn cắm quanh chân thành. - Ngoài căn cứ chính còn có căn cứ Mã Cao. - Nghĩa quân có khoảng 300 người, hoạt động chủ yếu là chặn đánh các đoàn xe vận tải của địch, các toán lính hành quân qua căn cứ. - Tháng 12/1886, Pháp tập trung quân tấn công vào Ba Đình nhưng thất bại. -Ngày 06/01/1887, địch huy động 2500 quân bao vây căn cứ.	- Cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt, nghĩa quân mở đường máu rút ra ngoài. Sáng 21/01/ 1887, địch chiếm được căn cứ. Nghĩa quân rút lên Mã Cao, sáp nhập với nghĩa quân Cầm Bá Thước. - Nhiều thủ lĩnh hy sinh hoặc bị bắt. Đinh Công Tráng cố gây dựng lại phong trào. Năm 1887, ông bị Pháp giết hại, khởi nghĩa tan rã. * Điểm mạnh : -Xây dựng kiên cố độc đáo, khó tiếp cận, -Thuận lợi cho việc kiểm soát các tuyến giao thông, Điểm yếu thủ hiểm ở một chỗ dễ bị cô lập, bị bao vây ,chỉ có thể áp dụng lối đánh chiến tuyến, tập kích, phục kích. Không cơ động linh hoạt.* Thất bại để lại bài học kinh nghiệm: cần biết lợi dụng địa hình, địa vật tránh thủ hiểm một nơi*.
*Hương Khê* *(1885 -1895)*	*Phan Đình Phùng và Cao Thắng.*	-Căn cứ chính: Hương Khê (Hà Tĩnh) - Địa bàn hoạt động rộng khắp 4 tỉnh Bắc -Trung Kì (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình).	*a. Giai đoạn từ 1885 - 1888* : chuẩn bị lực lượng, xây dựng cơ sở chiến đấu. -Cao Thắng nghiên cứu chế tạo súng trường theo mẫu của Pháp. -Nghĩa quân phiên chế thành 15 quân thứ (đơn vị), đại bản doanh đặt tại núi Vụ Quang. *b. Giai đoạn từ 1888 - 1895* : giai đoạn chiến đấu -Từ năm 1889 liên tục tập kích, đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch -Nổi tiếng là trận tấn công đồn Trường Lưu, tập kích thị xã Hà Tĩnh, tấn công tỉnh lị Nghệ An, phá thế bị bao vây... Trong trận đồn Nu (Thanh Chương) Cao Thắng hy sinh. -Ngày17/10/1894, nghĩa quân thắng lớn trong trận phục kích địch ở núi Vụ Quang	- Tay sai của Pháp do Nguyễn Thân chỉ huy vây hãm núi Vụ Quang. Nghĩa quân bị triệt đường tiếp tế, Phan Đình Phùng bị thuương nặng, hi sinh ngày 28/12/1895. Khởi nghĩa kết thúc. - Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương.
*Yên Thế* *(1884 -1913)*	*Hoàng Hoa Thám*	Yên Thế (Bắc Giang)	*a. Giai đoạn 1884 - 1892* - Tại Yên Thế hoạt động riêng lẻ dưới sự chỉ huy của Đề Nắm, đẩy lui nhiều trận càn quét của Pháp, mở rộng hoạt động sang Phủ Lạng Thương. Tháng 04/1892 Đề Nắm bị sát hại. *b. Giai đoạn 1893 - 1897* - Đề Thám lãnh đạo, hai lần giảng hòa với Pháp, được cai quản bốn tổng Yên Lễ, Mục Sơn, Nhã Nam, Hữu Thượng. Bề ngoài Đề Thám tỏ ra phục tùng, bên trong ngấm ngầm chuẩn bị lực lượng chống Pháp. *c. Giai đoạn 1898 - 1908* - Trong 10 năm hòa hoãn, nghĩa quân vừa sản xuất, vừa tích cực luyện tập quân sự. Căn cứ Yên Thế trở thành nơi tụ hội của những nghĩa sĩ yêu nước. *d. Giai đoạn 1909 - 1913* - Năm 1909, Pháp tấn công, nghĩa quân phải di chuyển liên tục, lực lượng bị hao mòn. Năm 1913, Đề Thám bị ám sát, khởi nghĩa thất bại.	-Là phong trào đấu tranh tự vệ chống Pháp của nông dân Việt Nam, có quy mô lớn nhất trong nhuững năm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. - Thể hiện ý chí, sức mạnh bền bỉ, dẻo dai của nông dân.

Mặc dù thất bại, phong trào Cần Vương và khởi nghĩa nông dân Yên Thế vẫn có vị trí hết sức to lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, vì nền độc lập, tự do của đất nước, để lại nhiều tấm gương và bài học kinh nghiệm quý báu.

1. Đặc điểm của phong trào Cần vương?
- Phạm vi hoạt động: Giai đoạn đầu diễn ra trên phạm vi rộng khắp cả nước, đặc biệt ở Bắc – Trung Kì. Giai đoạn sau chuyển trọng tâm dần về vùng núi và trung du.
- Quy mô lớn (hàng trăm cuộc khởi nghĩa) nhưng còn nhỏ lẻ, mang tính địa phương, thiếu sự liên kết chặt chẽ thành phong trào mang tính tòan quốc.
- Lãnh đạo: văn thân, sĩ phu yêu nước.
- Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân.
- Mục tiêu của phong trào: chống đế quốc và phong kiến đầu hàng, giải phóng dân tộc.
- Tính chất nổi bật: yêu nước, chống xâm lược trên lập trường phong kiến
- Nguyên nhân thất bại:
+ Phong trào mang tính chất địa phương phân tán, thiếu tổ chức và lãnh đạo thống nhất, chưa chú trọng chuẩn bị cơ sở vật chất để kháng chiến lâu dài.
+ Chưa biết phát động kháng chiến tòan dân, tòan diện, nhiều khi chỉ lấy danh nghĩa anh hùng cá nhân đối chọi với giặc, mang nặng hệ tư tưởng phong kiến

4. Nêu những điểm khác biệt của cuộc khởi nghĩa Yên Thế so với các cuộc khởi nghĩa khác trong phong trào Cần Vương chống Pháp?

	*Phong trào Cần vương*	*Khởi nghĩa Yên Thế*
*Mục tiêu đấu tranh*	Chống đế quốc và phong kiến đầu hàng, giải phóng dân tộc.	Phong trào đấu tranh tự vệ chống Pháp của nông dân
*Thời gian*	12 năm	30 năm
*Lãnh đạo*	Văn thân, sĩ phu	Nông dân
*Lực lượng*	Đông đảo các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân.	Nông dân.
*Phương thức chiến đấu*	Xây dựng căn cứ, tiến hành chiến tranh du kích.	Tương tự, nhưng có hai lần giảng hòa với Pháp để củng cố lực lượng.
*Kết quả*	Thất bại

Lưu ý khi post comment: